Skip to Main Content
CHÍNH SÁCH ĐẠO ĐỨC
I. XUNG ĐỘT QUYỀN TÁC GIẢ
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ (sau đây gọi tắt là Tạp chí) có quyền công bố, xuất bản bản thảo của các tác giả trên các ấn phẩm của Tạp chí. Tác giả có quyền tác giả theo Luật Sở hữu Trí tuệ ở Việt Nam và các quy định của các tổ chức quốc tế khác về quyền tác giả mà Tạp chí là thành viên. Nếu tác giả xuất bản bài báo đã được Tạp chí phản biện, biên tập, xuất bản dưới một ấn phẩm khác, thì phải được sự cho phép của Tạp chí.
Tác giả bản thảo là một cá nhân hay là tập thể tác giả bao gồm nhiều cá nhân đứng tên người viết bản thảo (sau đây gọi chung là tác giả). Tác giả bản thảo phải là người thực sự tham gia, đóng góp hình thành bản thảo.
Việc sắp xếp thứ tự tác giả được liệt kê trên bản thảo là do sự thống nhất của tập thể tác giả. Tác giả có tên xuất hiện đầu tiên trong danh sách tác giả được xem là tác giả chính của bản thảo. Các tác giả còn lại là đồng tác giả của bản thảo. Tác giả đại diện liên lạc với Tòa soạn để trao đổi các vấn đề liên quan đến việc gửi, chỉnh sửa, biên tập, và xuất bản bản thảo có thể là tác giả chính, hoặc là tác giả bất kỳ. Việc xác định tác giả liên lạc là do tập thể tác giả quyết định và chịu trách nhiệm. Tác giả và đồng tác giả bản thảo chịu trách nhiệm kiểm tra cẩn thận danh sách tên tác giả và thứ tự tên các tác giả trong danh sách đó trước khi nộp bản thảo bản thảo cho Tạp chí. Việc bổ sung, xóa, thay đổi thứ tự tên tác giả bản thảo (nếu có) phải thông qua sự đồng thuận của tất cả các thành viên trong nhóm tác giả, và phải được sự đồng ý của Tổng biên tập và được thực hiện theo quy định của Tạp chí.
II. XUNG ĐỘT VỀ LỢI ÍCH TIỀM ẨN
Tác giả liên hệ đại diện thay mặt nhóm các đồng tác giả công bố bất kỳ lợi ích tài chính và/hoặc phi tài chính cạnh tranh nào có khả năng tác động đến công trình nghiên cứu.
-
Các nguồn hỗ trợ tài chính: Việc thực hiện nghiên cứu hoặc chuẩn bị hình thành bản thảo được hỗ trợ về mặt tài chính (nếu có) cần được phải được công bố rõ:
-
Kinh phí hỗ trợ nghiên cứu (bao gồm tiền lương, thiết bị, vật tư và các chi phí khác;
-
Nhân sự/Việc làm: các cơ quan/ tổ chức hỗ trợ nhóm tác giả để xây dựng nên nghiên cứu khoa học này;
-
Cam kết trả lương, chi phí tư vấn, tham vấn hoặc các hình thức thù lao khác;
-
Bằng sáng chế hoặc đơn đăng ký áp dụng bằng sáng chế;
-
Trợ cấp hoặc nguồn tài trợ khác.
-
Các nguồn hỗ phi tài chính: có thể dưới các hình thức khác nhau, , bao gồm các quan hệ cá nhân hoặc nghề nghiệp với các tổ chức và cá nhân. Các tác giả cũng cần phải công bố tên các tổ chức, cá nhân tài trợ cho nghiên cứu, hoặc có đóng góp về nội dung và hình thức cho bản thảo (ý tưởng, thiết kế, thu thập dữ liệu, phân tích, chuẩn bị bản thảo, etc.).
Về phía Tạp chí, Tạp chí tuân thủ nghiêm ngặt chính sách độc lập trong sơ duyệt, phản biện, biên tập, xuất bản; không bị chi phối bởi bất kỳ thỏa thuận nào với bên thứ ba hoặc nhà tài trợ quảng cáo.
III. XUNG ĐỘT VỀ TIÊU CHUẨN ĐẠO ĐỨC VÀ SỞ HỮU TRÍ TUỆ
1. Giám sát đạo đức
Chính sách của Tạp chí liên quan đến việc giám sát cách tuân thủ nguyên tắc đạo đức trong nghiên cứu được xây dựng dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau của những người tham gia vào quá trình xuất bản; đồng thời, bắt buộc những người tham gia tuân thủ các nguyên tắc về đạo đức của Ủy ban Đạo đức COPE.
Tạp chí hiểu rằng COPE định nghĩa giám sát đạo đức là việc bao gồm, nhưng không giới hạn, các chính sách về sự đồng ý xuất bản các bài báo nghiên cứu trên những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, hoặc trên các đối tượng là động vật và con người hoặc việc sử dụng dữ liệu bí mật hoặc các hoạt động kinh doanh tiếp thị, theo đó:
-
Đối với các công trình nghiên cứu liên quan tới hóa chất, quy trình, thiết bị nguy hại, tác giả cần tuyên bố rõ ràng trong bài viết về việc tuân thủ đúng các thủ tục của pháp luật Việt Nam, các hướng dẫn của các tổ chức quốc tế có liên quan.
-
Trong trường hợp đối tượng nghiên cứu là động vật hoặc con người, nghiên cứu liên quan đến người tham gia nghiên cứu phải được thực hiện theo Tuyên bố của Helsinki. Ngoài ra, tác giả cũng cần phải đảm bảo rằng công trình nghiên cứu trên con người tuân thủ các quy định của Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh ban hành. Nếu nghiên cứu đã được cho phép miễn trừ yêu cầu phê duyệt về mặt đạo đức, các chi tiết miễn trừ phải được đưa vào bài viết. Việc thử nghiệm này cũng cần phải được chủ thể đồng thuận thực hiện. Các quyền riêng tư, bảo mật cá nhân (thông tin cá nhân, hình ảnh, bệnh án, etc.), nếu được sử dụng trong bài viết, cần phải được chủ thể đồng ý cho phép. Các biện pháp hợp lý phải được thực hiện để bảo vệ sự ẩn danh của đối tượng tham gia. Bài viết phải bao gồm một tuyên bố xác định tổ chức và/hoặc ủy ban cấp phép phê duyệt các thử nghiệm, bao gồm mọi chi tiết liên quan. Các thông tin nêu trên cần được cung cấp cụ thể cho Tạp chí.
2. Sở hữu trí tuệ
Các tác giả và độc giả phát hiện ra bất kỳ sự vi phạm về tiêu chuẩn đạo đức và sở hữu trí tuệ, xung đột về lợi ích, xung đột về vai trò sự đóng góp của các tác giả, xung đột về chính sách khác của Tạp chí, cần phải thông báo đến Tạp chí bằng văn bản và kèm theo các minh chứng vi phạm. Tạp chí tìm cách thúc đẩy và tuân thủ các tiêu chuẩn cao nhất về đạo đức nghiên cứu theo hướng dẫn của Nguyên tắc cốt lõi của Ủy ban đạo đức xuất bản (COPE’s Core Practices).
Hành vi sai trái trong nghiên cứu bao gồm, nhưng không giới hạn, việc bịa đặt, làm sai lệch hoặc đạo văn trong đề xuất, thực hiện hoặc xem xét các nghiên cứu hoặc trong báo cáo kết quả nghiên cứu:
-
Hành vi bịa đặt (fabrication): tác giả và nhóm tác giả không thực sự thực hiện nghiên cứu, nhưng đã giả mạo dữ liệu hoặc kết quả thể hiện trong bài báo.
-
Hành vi làm sai lệch dữ liệu (falsification): tác giả và nhóm tác giả đã thực hiện nghiên cứu, thử nghiệm, nhưng đã thao túng, thay đổi hoặc bỏ sót dữ liệu hoặc kết quả từ kết quả nghiên cứu, thử nghiệm ban đầu.
-
Hành vi đạo văn (Plagiarism): là việc sử dụng có hoặc không có chủ ý của tác giả các sản phẩm học thuật về các câu văn, đoạn văn, bài báo, số liệu, hình ảnh, thông tin và ý tưởng của người khác vào các sản phẩm của mình mà không có những chỉ dẫn/thừa nhận từ tác giả của những nội dung đã sử dụng. Đạo văn là một lỗi nghiêm trọng về tiêu chuẩn đạo đức khoa học, mà luật pháp (sở hữu trí tuệ) và các cơ sở đào tạo không thể bỏ qua. Đạo văn được thực hiện dưới nhiều hình thức:
-
Sao chép một lượng nhất định tác phẩm của người khác (bao gồm cá nhân, nhóm người, cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ, và các tổ chức khác) mà không trích dẫn nguồn cụ thể;
-
Sao chép quá nhiều công trình nghiên cứu của người khác (mặc dù có trích dẫn nguồn) để hình thành nên công trình của bản thân;
-
Cung cấp không chính xác về tác giả, nguồn của thông tin được trích dẫn công bố công trình của người khác;
-
Trình bày lại ý tưởng của người khác dưới cách hành văn cá nhân.
-
Ngoài ra, việc sử dụng các phần quan trọng của những sản phẩm học thuật của mình đã công bố vào những sản phẩm học thuật mới do mình là tác giả hoặc đồng tác giả mà không ghi rõ nguồn, hoặc tác giả sử dụng quá 30% sản phẩm mà tác giả đã công bố, gọi là “đạo văn chính mình” (bao gồm việc xuất bản một bài báo giống hệt nhau trên nhiều tạp chí, hoặc thêm một lượng nhỏ dữ liệu mới vào một bài báo đã xuất bản trước đó).
Tạp chí sử dụng phần mềm Turnitin để kiểm tra sự trùng lắp, sao chép trong các sản phẩm học thuật và chỉ rõ nguồn đã được sao chép. Tạp chí tuân thủ các quy định về đạo văn các sản phẩm học thuật được ban hành bởi Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh.
Quy định của Tạp chí về mức độ trùng lắp: Các sản phẩm học thuật sao chép nguyên văn một đoạn văn chứa từ 20 từ trở lên, hoặc có mức độ trùng lắp từ 25% trở lên và mỗi source vượt quá 2%, hoặc chỉ thay đổi tên đề tài, số liệu mà giữ nguyên nội dung được coi là vi phạm.
3. Kiểm tra đạo đức và liêm chính học thuật
Liêm chính học thuật (Academic Integrity) là một khái niệm quan trọng trong nghiên cứu, đề cập đến việc tuân thủ các nguyên tắc đạo đức và quy tắc chuẩn mực trong quá trình thực hiện công tác nghiên cứu. Nó bao gồm việc tôn trọng và tuân thủ các quy định và nguyên tắc đạo đức trong các hoạt động liên quan đến việc nghiên cứu.
Nhằm nâng cao chất lượng, tính trung thực và giá trị của các bài báo khoa học, Tạp chí thực hiện quy trình kiểm tra đạo đức và liêm chính học thuật như sau:
-
Đánh giá sơ bộ: biên tập viên đọc qua bài báo để đánh giá tính phù hợp của bài báo với phạm vi và tiêu chuẩn đạo đức học thuật theo quy định của Tạp chí. Trong bước đánh giá sơ bộ, các yếu tố của bài báo như nội dung, phương pháp nghiên cứu và phong cách viết của bài báo sẽ được xem xét. Trong trường hợp phát hiện các vi phạm, biên tập viên có toàn quyền từ chối nhận bài viết và thông báo đến tác giả lý do từ chối nhận bài.
-
Kiểm tra đạo văn trong sơ duyệt: biên tập viên thực hiện việc kiểm tra sự tương đồng (đạo văn) tất cả những bản thảo được gửi đến Tạp chí thông qua công cụ Turnitin. Việc xử lý lỗi sao chép, đạo văn là bắt buộc, biên tập viên sẽ thông báo kết quả kiểm tra cho tác giả. Tỷ lệ trùng lắp đúng theo Quy định của Tạp chí được nêu ở Điều 3 - Khoản 2.
-
Phản biện: Tạp chí thực hiện quy trình phản biện kín hai chiều trong đó các thông tin về tác giả và người phản biện đều được ẩn danh nhằm loại bỏ sự thiên vị và đảm bảo tính công bằng trong quá trình xem xét bài báo. Quá trình phản biện đảm bảo rằng đánh giá được dựa trên chất lượng và nội dung của bài báo, chứ không bị ảnh hưởng bởi sự quen biết hoặc ảnh hưởng cá nhân. Trong quá trình này, người phản biện sẽ đảm bảo tính chất khoa học, chất lượng và độ tin cậy của bài báo trước khi được xuất bản. Các phản biện sẽ đọc và xem xét bài báo một cách kỹ lưỡng. Họ sẽ đánh giá nội dung, phương pháp nghiên cứu, ý nghĩa khoa học và thực tiễn của nghiên cứu. Các phản biện sẽ cung cấp phản hồi và đề xuất cho tác giả, bao gồm những điểm mạnh, điểm yếu và các cải tiến có thể được thực hiện để cải thiện bài báo. Biên tập viên sẽ thông báo kết quả phản biện cho tác giả và đề nghị tác giả điều chỉnh bài viết theo yêu cầu của phản biện và của biên tập viên.
-
Kiểm tra tính trùng lắp trước khi xuất bản: đây là một bước vô cùng quan trọng trước khi xuất bản, nhằm đảm bảo chất lượng và chuẩn mực của bản thảo sau khi đã chỉnh sửa theo ý kiến của phản biện và biên tập viên. Quá trình này giúp đảm bảo rằng bài báo đáp ứng các tiêu chuẩn đạo đức và học thuật và không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác. Tỷ lệ trùng lắp đúng theo Quy định của Tạp chí được nêu ở Điều 3 - Khoản 2.
-
Thảo luận sau xuất bản: Tạp chí khuyến khích độc giả, tác giả, phản biện, biên tập đóng góp, tranh luận đối với các bài báo sau khi xuất bản bằng cách gửi qua email của Tạp chí journalofscience@ou.edu.vn.
4. Xử lý các cáo buộc về hành vi sai trái trong nghiên cứu
Một cáo buộc về hành vi sái khái trong nghiên cứu cần đảm bảo rằng:
-
Hành vi sai trái thể hiện sự khác biệt đáng kể so với các nguyên tắc đạo đức;
-
Hành vi sai trái được thực hiện một cách cố ý;
-
Cáo buộc được chứng minh bằng những bằng chứng cụ thể, rõ ràng.
Các cáo buộc về hành vi sai trái trong nghiên cứu có thể liên quan đến một bài báo đã xuất bản hoặc một bản thảo đang trong quá trình phản biện. Quy trình và thủ tục xem xét và quản lý các cáo buộc về hành vi sai trái trong nghiên cứu sẽ được Tạp chí tiến hành một cách nghiêm túc theo các bước sau đây:
Bước tiến hành
|
Nội dung công việc
|
Người thực hiện
|
Thời gian thực hiện
|
Điều tra sơ bộ
|
-
Xem xét nội dung của cáo buộc
-
Thu thập thông tin và tìm hiểu thực tế
-
Dự thảo về kết quả điều tra
|
Biên tập viên
|
14 – 28 ngày
|
Điều tra chính thức
|
-
Xem xét kết quả điều tra sơ bộ
-
Đánh giá các sự việc liên quan
-
Đưa ra kết luận về cáo buộc
|
Ban Liêm chính học thuật
|
28 – 56 ngày
|
Thông tin đến tác giả
|
Thông tin đến tác giả về kết luận của Ban Liêm chính học thuật.
|
Biên tập viên
|
03 ngày sau khi có kết quả điều tra chính thức
|
Quyết định sau cùng
|
Tổng biên tập ra quyết định về kết quả xử lý các cáo buộc về hành vi sai trái trong nghiên cứu.
|
Tổng Biên tập
|
07 ngày sau khi thông tin đến tác giả.
|
Thông báo kết quả
|
Kết quả xử lý sẽ được thông báo đến người cáo buộc thông qua email hoặc trên website của Tạp chí.
|
Thư ký toà soạn
|
03 ngày sau khi có quyết định của Tổng biên tập
|
Đối với các bài báo bị phát hiện vi phạm về tiêu chuẩn đạo đức và sở hữu trí tuệ, xung đột về lợi ích, xung đột về vai trò sự đóng góp của các tác giả, xung đột về chính sách khác của Tạp chí, Tạp chí sẽ xem xét, có kết luận vi phạm và có hình thức xử lý vi phạm tương ứng: Yêu cầu tác giả sửa chữa, điều chỉnh bài viết, rút bài, hủy bài, không nhận đăng bài của các tác giả có bài vi phạm từ 01-03 năm hoặc có các hình thức xử lý khác theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ, Luật báo chí, Luật xuất bản của Việt Nam.
IV. CHÍNH SÁCH BẢO MẬT THÔNG TIN CÁ NHÂN
Tạp chí cam kết thực hiện và tuân thủ các quy định của pháp luật và các văn bản hướng dẫn liên quan đến bảo mật thông tin cá nhân trên không gian mạng. Tạp chí cam kết chỉ sử dụng các thông tin mà người dùng (tác giả, độc giả, biên tập viên, người phản biện) cung cấp trên trang thông tin điện tử của Tạp chí vào các mục đích đã được tuyên bố. Tạp chí sẽ không cung cấp cho bất kỳ bên thứ ba nào khác, hay dùng vào bất kỳ mục đích nào khác trừ trường hợp phải cung cấp thông tin theo quy định của pháp luật.
Các tác giả cần đảm bảo sự bảo mật trên tất cả các tài liệu, các nội dung phản biện, biên tập do Toà soạn chuyển cho tác giả.
Người phản biện có trách nhiệm bảo đảm tính bảo mật cho tất cả các tài liệu trong quá trình phản biện. Chuyên gia phản biện không được chia sẻ các đánh giá hoặc thông tin về bản thảo với bất kỳ ai hoặc liên hệ trực tiếp với tác giả mà không có được sự đồng ý của Tổng biên tập. Các chuyên gia phản biện không được sử dụng thông tin bản thảo cho mục đích cá nhân.
V. TRÁCH NHIỆM CỦA TẠP CHÍ & PHẢN BIỆN ĐẢM BẢO THỰC HIỆN ĐÚNG CÁC CHÍNH SÁCH ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
Các bản thảo được gửi đến Tạp chí đều phải được đánh giá một cách công bằng, nghiêm túc dựa trên nội dung của bản thảo, tránh tình trạng phân biệt chủng tộc, giới tính, nơi công tác, học hàm học vị, etc. Các bản thảo đều được gửi, sơ duyệt, phản biện, biên tập, duyệt đăng thông qua hệ thống trực tuyến của Tạp chí để đảm bảo tính công khai, minh bạch cho tất cả các bên tham gia. Tạp chí đảm bảo tính công bằng, không thiên vị, và đúng kỳ hạn trong suốt quá trình phản biện.
Tạp chí sẽ lựa chọn Chuyên gia phản biện theo tiêu chuẩn của Tạp chí, theo đúng chuyên ngành phù hợp với lĩnh vực nghiên cứu của bản thảo. Người phản biện có trách nhiệm phản hồi thông tin cho Tạp chí theo đúng thời hạn quy định bởi Tạp chí trong các trường hợp sau đây: Chấp nhận hay từ chối lời mời phản biện, bản thảo không bảo đảm các chính sách mà Tạp chí đã công bố, bản thảo không phù hợp với chuyên môn và hướng nghiên cứu của Chuyên gia phản biện. Phản biện có trách nhiệm nhận xét, thẩm định nội dung khoa học và hình thức của bản thảo một cách khách quan, trung thực, trên tinh thần tự nguyện, tự do học thuật, bảo mật thông tin, và đảm bảo thời gian được yêu cầu. Các ý kiến nhận xét cần phải rõ ràng, minh bạch, thể hiện rõ quan điểm của Chuyên gia phản biện. Phê bình cá nhân đối với tác giả và bản thảo là không phù hợp, và không được khuyến khích; việc bình duyệt sơ sài trong một thời gian ngắn là điều không được khuyến khích. Người phản biện chỉ nhận xét về chuyên môn (nội dung và hình thức) của bản thảo theo mẫu của toà soạn cung cấp trên trang thông tin điện tử, không nhận xét, đánh giá người viết. Ngoài ra, bất kể khi bản thảo đã qua khâu sơ duyệt, đang trong quá trình phản biện, biên tập, duyệt đăng, hay duyệt xuất bản, nếu Chuyên gia phản biện phát hiện hoặc có sự nghi ngờ về việc có khả năng vi phạm chính sách phản biện kín hai chiều của Tạp chí, nghi ngờ về vấn đề xung đột lợi ích, xung đột về vai trò đóng góp của tác giả, vi phạm về tiêu chuẩn đạo đức và sở hữu trí tuệ (bao gồm cả các vấn đề tương đồng/trùng lắp của các bản thảo), xung đột về chính sách khác của Tạp chí, cần phải thông báo đến Tòa soạn bằng văn bản và kèm theo các minh chứng vi phạm để có hướng giải quyết phù hợp.
VI. QUY TẮC ỨNG XỬ
Với nỗ lực xây dựng một đồng đồng nghiên cứu đạt chất lượng và tuân thủ các nguyên tắc về đạo ứng cũng như liêm chính học thuật, Tạp chí tuân thủ bộ nguyên tắc ứng xử của Ủy bản Đạo đức Xuất bản (COPE), Dưới đây là một số quy tắc ứng xử quan trọng của COPE mà Tạp chí đang áp dụng:
-
Trung thực và minh bạch: Tạp chí đảm bảo tính trung thực và minh bạch trong quá trình xuất bản, từ việc lựa chọn bài báo cho đến quá trình phản biện và quyết định xuất bản. Thông tin về tác giả, nguồn tài trợ và tiềm năng xung đột lợi ích cần được công bố một cách rõ ràng.
-
Quyền riêng tư và đối xử công bằng: Tạp chí tôn trọng quyền riêng tư của các tác giả. Các quyết định về xuất bản không bị ảnh hưởng bởi tình hình gia đình, quốc tịch, giới tính, tôn giáo hay bất kỳ yếu tố cá nhân nào không liên quan.
-
Ngăn chặn vi phạm đạo đức: Tạp chí xây dựng và thực hiện các chính sách nhằm ngăn chặn vi phạm đạo đức trong quá trình xuất bản, bao gồm việc chống sao chép, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và gian lận nghiên cứu.
-
Đảm bảo chất lượng nội dung: Tạp chí đảm bảo chất lượng nội dung của bài báo bằng cách thực hiện quy trình phản biện đúng đắn và công bằng. Đánh giá nghiêm ngặt về tính khách quan, phương pháp và kết quả của bài báo là quan trọng.
-
Đối xử với tình huống khiếu nại: Tạp chí đối xử một cách nghiêm túc và công bằng với mọi khiếu nại liên quan đến đạo đức xuất bản. Chúng tôi luôn lắng nghe và xem xét mọi khiếu nại một cách khách quan và đáp ứng chúng một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Ngoài những quy tắc chính trên, Tạp chí còn áp dụng các quy tắc khác trong bộ 20 quy tắc ứng xử của COPE được nêu cụ thể tại đây.