Ứng dụng kỹ thuật Real-time PCR để xác định kiểu gen, lượng virus trong máu và đặc điểm kháng thuốc điều trị của virus viêm gan B trên người bệnh của bệnh viện đa khoa đồng tháp

Lao Đức Thuận; Trương Kim Phượng; Mai Ngọc Lành; Lê Thị Phượng; Phan Văn Bé Bảy; Hồ Thị Thanh Thủy; Lê Huyền Ái Thúy

9 (1) 2014

Ứng dụng kỹ thuật Real-time PCR để xác định kiểu gen, lượng virus trong máu và đặc điểm kháng thuốc điều trị của virus viêm gan B trên người bệnh của bệnh viện đa khoa đồng tháp

Tác giả - Nơi làm việc:

Lao Đức Thuận - Trường Đại học Mở TP.HCM , Việt Nam

Trương Kim Phượng - Trường Đại học Mở TP.HCM , Việt Nam

Mai Ngọc Lành - Sở Khoa học Công nghệ Tỉnh Đồng Tháp , Việt Nam

Lê Thị Phượng - Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Đồng Tháp , Việt Nam

Phan Văn Bé Bảy - Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Đồng Tháp , Việt Nam

Hồ Thị Thanh Thủy - Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á , Việt Nam

Lê Huyền Ái Thúy - Trường Đại học Mở TP.HCM , Việt Nam

Tác giả liên hệ, Email: Lê Huyền Ái Thúy - lhathuy@gmail.com

Tóm tắt

Viêm gan siêu vi B là bệnh gây ra bởi virus viêm gan B (Hepatitis B virus-HBV), biểu hiện cấp tính hoặc mạn tính. Nhiễm HBV là nguyên nhân hàng đầu gây viêm gan mạn tính trên toàn thế giới, kết quả dẫn đến xơ gan và nguy cơ diễn tiến thành ung thư gan. Những tiến bộ mới trong chẩn đoán và điều trị viêm gan siêu vi B đã góp phần đáng kể trong việc hạn chế những biến chứng của bệnh, trong đó việc sử dụng các kỹ thuật sinh học phân tử (SHPT) mà điển hình là real-time PCR đã góp phần không nhỏ vào công tác chẩn đoán, theo dõi và điều trị. Nghiên cứu này vì vậy được đặt ra nhằm ứng dụng kỹ thuật real-time để xác định virus trong máu, kiểu gen và đặc điểm kháng thuốc điều trị (Lamivudine-LAM, Adefovir-ADV) của HBV trên người bệnh tại Bệnh viện Đồng Tháp. Chúng tôi ghi nhận (trên 100 bệnh nhân có chỉ số HBsAg dương tính) độ tuổi của người nhiễm là 37,0 ± 0,34 giới nam chiếm tỷ lệ 59,0%, giá trị ALT bình thường trong 51,2%, HBeAg âm tính chiếm 23,0% và không có chỉ định điều trị trong 30,0% trường hợp Có 82,0% HBV-DN là dương tính, với đa số là kiểu gen B chiếm 59,1%. Nhóm có tải lượng virus cao ≥ 20.000 UI/mL chiếm 36,0%. Tỷ lệ đột biến kháng thuốc xuất hiện trong 56,1%, nhiều nhất là kháng LAM với 86,0% và ADV với 68,0%. Trong đột biến kháng LAM , đột biến tại 204I cao nhất chiếm 84,0 %. Đối với kháng DV, đột biến A181T cao nhất với tỷ lệ 68,0%. Đột biến kháng thuốc đi kèm với tỷ lệ HBeAg dương tính cao và tải lượng virus cao. Trong khi đó, ảnh hưởng của kiểu gen nhiễm của HBV trên các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng không thể hiện rõ.

Từ khóa

Đột biến kháng thuốc; kiểu gen; tải lượng Virus; real-time PCR; virus viêm gan B

Toàn văn:

PDF

Tài liệu tham khảo

Đỗ Thị Thùy Dương, Lê Huyền Ái Thúy. (2010) . "Ứng dụng kỹ thuật realtime PCR trong xác định kiểu gen của virus gây viêm gan siêu vi B tại Đắk lắk ". Tạp chí khoa học- kỹ thuật, 1(19), tr.118-123.

Hồ Tấn Đạt, Phạm Thị Thu Thủy, Nguyễn Bảo Toàn, Nguyễn Thị Kiều Oanh, Nguyễn Thanh Tòng. "Ứng dụng kỹ thuật giải trình tự chuỗi để xác định kiểu gen và các đột biến kháng thuốc của siêu vi viêm gan B" . Trung Tâm Y Khoa MEDIC, TPHCM Trích từ nguồn: http://www.drthuthuy.com/reseach/HBVGenotype.html

Hồ Th Thanh Thủy (2010). "Phát hiện đột biến rtL180M và rtM204V/I kháng Lamivudine ở bệnh nhân nhiễm HBV mạn tính bằng kỹ thuật real-tim PCR". Hội nghị khoa học kỹ thuật đại học y dược TP. HCM lần thứ 27.

Hồ Th Thanh Thủy, Nguyễn ăn Hưng, guyễn Bảo Toàn, Lê Huy n Ái Thuý. (2009). "Phát hiện đột biến rtN236T và rtA181T/V kháng adefovir dipivoxil ở những bệnh nhân nhiễm virus HBV mạn tính bằng real-time PCR". Báo cáo khoa học Hội nghị CNSH toàn quốc, tr. 888-890.

Lê Huyền Ái Thúy, Liêu Chí Hùng (2013). " Ứng dụng kỹ thuật real-time PCR để xác định kiểu gen, lượng virus trong máu và đặc điểm kháng thuốc điều trị của virus viêm gan B trên người bệnh của bệnh viện Đa khoa tỉnh Tây Ninh". Báo cáo nghiệm thu đề tài NCKH cấp Tỉnh – Sở Khoa học Công nghệ Tỉnh Đồng Tháp.

Đặng Mai Anh Tuấn, Võ Đức Xuyên An, Phạm Hùng Vân. (2010) . "Tìm hiểu đột biến kháng adefovir và lamivudine trên HBV tách chiết từ huyết thanh bệnh nhân viêm gan B mãn tính" . Tạp chí Y Học TP. Hồ Chí Minh, 14(2), tr. 287-293.

Nguyễn Chí Vinh. (2008) . "Xây dựng quy trình phát hiện đột biến kháng Lamivudine rt180 – rt204 và thử nghiệm ứng dụng quy trình trên huyết thanh bệnh nhân." Báo cáo nghiệm thu, Sở KHCN, TPHCM.

Abe A, Inoue K, Tanaka T et al. (1999) . " Quantitation of Hepatitis B Virus Genomic DNA by real-time detection PCR". J Clin Microbiol, 37, p.2899-2903.

Chang TT, Gish RG, de Man R et al. ( 2006). " A comparison of entecavir and lamivudine for HBeAg-positive chronic hepatitis B". N Engl J Med, 354, p. 1001-1010.

Choi MS, Yoo BC. (2010). "Management of Chronic Hepatitis B with Nucleoside or Nucleotide Analogues: A Review of Current Guidelines". Gut and Liver, 4(1), p.15-24.

Chopra GS, Gupta PK, Anand AC et al. (2005). "Real-time PCR HBV-DNA analysis: significance and first experience in armed forces". MJAFI, 61, p.234-237.

Chu CJ, Keeffe EB, Han SH, Perrillo RP, Min AD, Soldevila-Pico C. (2003). "Prevalence of HBV precore /core promoter variants in the United States." Hepatology, 38, p.619-628

Delius H, Gough NM, Cameron CH, Murray K (1983). "Structure of the Hepatitis B Virus Genome" , Journal of Virology, 47(2), p.337-343.

Ding X, Gu H. (2003). "Molecular epidemiology of Hepatitis virus and Geneotypic distribution Hepatitis B and C virus in Harbin China." Jpn.J.Infect, 56(1), p.19-22.

Dunford L, Carr MJ, Dean J, Nguyen LT, Ta TT et al. (2012). "A Multicentre Molecular Analysis of Hepatitis B and Blood-Borne Virus Coinfections in Viet Nam". PLoS ONE, 7(6), p.1-11.

European Association for the Study of the Liver. (2009). "EASL Clinical Practice Guidelines: management of chronic hepatitis B" . J Hepatol, 50, p.227-242.

Fung SK, Andreone P, Han SH et al. (2005). "Adefovir-resistant hepatitis B can be associated with viral rebound and hepatic decompesation." J Hepatol, 43, p.937-943.

Garson JA, Grant PR, Ayliffe U et al. (2005). "Real-time PCR quantitation of Hepatitis B Virus using automated sample preparation and murine cytomegalovirus internal control." J Virol Methods, 126, p.207-213.

Gish RG, Lok AS, Chang TT et al. (2007). "Entecavir therapy for up to 96 weeks in patients with HBeAg-positive chronic hepatitis." Gastroenterology; 133, p.1437-1444.

Hadziyannis SJ, Tassopoulos NC, Heathcote EJ et al. (2006). "Long-term therapy with adefovir dipivoxil for HBeAg-negative chronic hepatitis B for up to 5 years." Gastroenterology, 13, p.1743-1751.

Kao JH. (2011). "Molecular Epidemiology of Hepatitis B virus." Korean J InternMed,b26, p.255-261.

Koziel MJ, Peter MG. (2007)."Viral hepatitis in HIV infection." N Engl J Med, 356(14), p.1445-1454.

Lai CL, Ratziu V, Yuen MF, Poynard T. (2003). "Viral hepatitis B". The Lancet, 362, p.2089-2094.

Lampertico P, Vigano M, Manenti E, Iavarone M, Sablon E, Colombo M. (2007). "Low resistance to adefovir combined with lamivudine: a 3-year study of 145 lamivudiner- resistant hepatitis B patients" . Gastroenterology, 133, p.1445-1451.

Lee WM. (1997). "Hepatitis B virus infection." N Engl J Med, 337, p.1733-1745.

Liang TJ. (2009). "Hepatitis B : The Virus and Diseases." Hepatology, 49(5S), p.13-21.

Lok AS, McMahon BJ. (2009). "Chronic hepatitis B: update 2009." Hepatology, 50, p.661-662.

Nguyen CH, Ishizaki A, Chung PT, Hoang HT, Nguyen TV et al. (2011). "Prevalence of HBV infection among different HIV-risk groups in Hai Phong, Vietnam." JMed Virol, 83(3), p.399-404.

Nguyen LH, Ha NB, Vutien P, Ruel TG, Trinh HN et al. (2009). "Prevalence of hepatitis B virus genotype B in Vietnamese patients with chronic hepatitis B." Hepatol Int, 3, p.461-467.

Norder H, Couroucé AM, Magnius LO. (1998). "Complete genome, phylogenetic relatedness and structural proteins of six strains of the hepatitis B virus, four of which represent two new genotype." Virology, 198, p.489-503

Ono SK, Kato N, Shiratori Y et al. (2001). "The polymerase L528M mutation cooperates with nucleotide binding-site mutations, increasing hepatitis B virus replication and drug resistance." J Clin Invest, 107, p.449-455.

Pas SD, Fries E, De Man RA et al. (2000). " Development of a quantitative real-time detection assay for Hepatitis B virus DNA and comparition with two commercial assays." J Clin Microbiol, 38, p.2897-2910.

Peters MG, Hann HH, Martin P et al. (2004). " Adefovir dipivoxil alone or in combination with lamivudine in patients with lamivudine-resistant chronic hepatitis B." Gastroenterology, 126, p.91-101.

Phung TB , Alestig E, Nguyen TL , Hannoun C, Lindh M. (2010). "Genotype X/C recombinant (putative genotype I) of hepatitis B virus is rare in Hanoi, Vietnam--genotypes B4 and C1 predominate." J Med Virol, 82(8), p.1327-1333.

Rapti I, Dimou E, Mitsoula P, Hadziyannis SJ. (2007). " Adding-on versus switching-to adefovir therapy in lamivudine-resistant HBeAg-negative chronic hepatitis B" . Hepatology, 45, p.307-313.

Sherman M, Yurdaydin C, Simsek H et al. (2008). " Entecavir therapy for lamivudine - refractory chronic hepatitis B: improved virologic, biochemical, and serology outcomes throughweeks." Hepatology, 48, p.99-108.

Sinn DH, Lee HI, Gwak GY, Choi MS, Koh KC et al. (2011) . "Virological response to adefovir monotherapy and the risk of adefovir resistance." World J Gastroenterol, 17(30), 3526-3530.

Sum SS, Wong DK, Yuen MF et al. (2004) . "Real-time PCR assay using molecular beacon for quantitation of Hepatitis B Virus DNA" . J Clin Microbiol, 42, p.3438-3440.

Tan YW, Ge GH, Zhao W, Gan JH, Zhao Y, et al. (2012). "YMDD motif mutations in chronic hepatitis B antiviral treatment naïve patients: a multi- center study." The Brazillian Journal of Infectious Diseases, 16(3), p.250-255.

Tenney DJ, Rose RE, Baldick CJ et al. (2009). "Long-term monitoring shows hepatitis B virus resistance to entecavir in nucleoside-naive patients is rare through 5 years of therapy." Hepatology, 49, p.1503-1514.

Tran HT, Ushijima H, Quang VX., Phuong N, Li TC, Hayashi S et al. (2003). "Prevalence of hepatitis virus types B through E and genotypic distribution of HBV and HC in Ho Chi Minh City, Vietnam." Hepatol Res. 26(4), p.275-280.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.