--

20(1)2025

Luật Benford và gian lận báo cáo tài chính của các công ty chưa niêm yết


Tác giả - Nơi làm việc:
Nguyễn Thị Thu Hiền - Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh , Việt Nam
Đặng Anh Tuấn - Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh , Việt Nam
Tác giả liên hệ, Email: Đặng Anh Tuấn - anhtuancpa@gmail.com
Ngày nộp: 07-05-2024
Ngày duyệt đăng: 28-08-2024
Ngày xuất bản: 18-10-2024

Tóm tắt
Kinh tế tư nhân có vai trò quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại một quốc gia và đóng góp phần lớn số thu ngân sách nhà nước từ thuế. Tuy nhiên, tình trạng trốn thuế, tránh thuế qua gian lận báo cáo tài chính vẫn diễn ra khá phổ biến. Nghiên cứu này nhằm xác nhận sự phù hợp của dữ liệu lợi nhuận thuần của công ty chưa niêm yết có tuân theo Luật Benford và liệu các công ty trên có hành vi thao túng dữ liệu để điều chỉnh giảm nghĩa vụ thuế phải nộp. Dữ liệu nghiên cứu là các công ty chưa niêm yết thuộc khu vực kinh tế tư nhân (không bao gồm các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp nhà nước) được thu thập trong năm 2022. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng lợi nhuận thuần của phần lớn các công ty tuân theo Luật Benford. Tuy nhiên, có 1,588 công ty có lợi nhuận thuần âm có dấu hiệu điều chỉnh giảm lợi nhuận để giảm nghĩa vụ thuế phải nộp. Phần lớn các công ty này có các chữ số đầu tiên là 1 và 3, chữ số thứ 2 là 0, 1 và 3 và hai chữ số đầu tiên là 20 và 30 thuộc chỉ tiêu lợi nhuận thuần âm. Phát hiện này chỉ ra rằng, Luật Benford có thể được sử dụng để khoanh vùng dữ liệu có khả năng bị thao túng.

Chỉ số JEL
M40; M41; M42; M48

Từ khóa
báo cáo tài chính; công ty chưa niêm yết; gian lận; lợi nhuận; Luật Beford

Toàn văn:
PDF

Trích dẫn:

Nguyen, H. T. T., & Dang, T. A. (2025). Luật Benford và gian lận báo cáo tài chính của các công ty chưa niêm yết [Benford Law and fraudulent financial statements of unlisted enterprises]. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh – Kinh tế và Quản trị Kinh doanh, 20(1), 54-68. doi:10.46223/HCMCOUJS.econ.vi.20.1.3412.2025


Tài liệu tham khảo

Amiram, D., Bozanic, Z., & Rouen, E. (2015). Financial statement errors: Evidence from the distributional properties of financial statement numbers. Review of Accounting Studies, 20(4), 1540-1593. https://doi.org/10.1007/s11142-015-9333-z.


Beneish, M. (1999). The detection of earnings manipulation. Financial Analyst Journal, 55(1999), 24-36.


Bushman, R., & Smith, A (2003). Transparency, financial accounting information, and corporate governance. Federal Reserve Bank of New York Policy Review (April), 9(1), 65-87.


Carslaw, C. A. P. N. (1988). Anomalies in income numbers: Evidence of goal oriented behavior. Accounting Review, 68(2), 321-327.


Dang, T. A. (2023). Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến quản trị lợi nhuận: Trường hợp các công ty niêm yết ở Việt Nam [The impact of Covid-19 pandemic on earning management: The case of listed companies in Vietnam]. Tạp chí Kinh tế và Phát triển, 311(2), 23-32.


Dechow, P., & Dichev, I. (2002). The quality of accruals and earnings: The role of accrual estimation errors. The Accounting Review, 77(supplement), 35-59.


Durtschi, C., Hillison, W., & Pacini, C. (2004). The effective use of Benford’s law to assist in detecting fraud in accounting data. Journal of Forensic Accounting, 5(1), 17-34.


Fewster, R. M. (2009). A simple explanation of Benford’s Law. The American Statistician, 63(1), 26-32.


Jones, J. (1991). Earnings management during import relief investigations. Journal of Accounting Research, 29(2), 193-228.


La Porta, R., Lopez-De-Silanes, F., Shleifer, A., & Vishny, R. (2000). Legal determinants of external capital. Journal of Finance, 55(1), 1-33.


Lam, L. T. T. (2021). Ứng dụng Benford’s Law phát hiện dấu hiệu gian lận báo cáo tài chính của công ty niêm yết Việt Nam [Benford’s Law application detects signs of financial reporting fraud in Vietnamese listed companies]. Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á, 32(11), 84-108.


Mataković, I. C. (2019). The empirical analysis of financial reports of companies in Croatia: Benford distribution curve as a benchmark for first digits. Croatian Review of Economic, Business and Social Statistics, 5(2), 90-100. https://doi.org/10.2478/crebss-2019-0014


Morrow, J. (2014). Benford’s law, families of distributions and a test basis (Working paper). Centre for Economic Performance, London School of Economics and Political Science.


Nguyen, D. N. K. (2024). Ứng dụng chỉ số điểm dị biệt trong việc phát hiện gian lận báo cáo tài chính [Application of the financial statement divergence score in detecting financial reporting fraud]. Tạp chí Quản lý Nhà nước, 340(5), 1-12.


Nigrini, M. (1996). Taxpayer compliance application of Benford’s law. Journal of American Taxation Association, 18(1), 72-92.


Nigrini, M. J. (2000). Digital analysis using Benford’s law: Test and statistics for auditors. Global Audit Publications.


Nigrini, M. J. (2012). Benford’s Law: Applications for forensic accounting, auditing, and fraud detection (Vol. 586). John Wiley & Sons.


Nigrini, M. J. (2020). Forensic analytics: Methods and techniques for forensic accounting investigations. John Wiley & Sons.


Nigrini, M. J. (2022). Using Benford’s Law to reveal journal entry irregularities: Benford’s Law can help uncover indicators of fraud and anomalies that arise from legitimate business practices. Journal of Accountancy, 234(3), 12-20.


Nigrini, M. J., & Miller, S. J. (2009). Data diagnostics using second‐order tests of Benford’s law. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 28(2), 305-324.


Ozevin, O., Yücel, R., & Oncü, M. A. (2020). Fraud detecting with Benford’s law: An alternative approach with BDS and critic values. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(1), 107-126.


Thomas, J. (1989). Unusual patterns in reported earnings. The Accounting Review, 5(4), 773-787.


Tran, B. T., & Nguyen, H. V. (2016). Nghiên cứu phương pháp kiểm tra sai sót của dữ liệu kế toán hỗ trợ kiểm toán báo cáo tài chính [Research on methods of checking accounting data errors to support financial statement audits]. VNU Journal of Economics and BusinesS, 32(3), 60-69.


Zdraveski, D., & Janeska, M. (2021). Application of Benford’s law for detecting manip - Ulation in the financial statements in Macedonian companies. Annals of the “Constantin Brancusi” University of Targu Jiu, Economy Series, 6, 4-13.



DOI: https://doi.org/10.46223/HCMCOUJS.econ.vi.20.1.3412.2025
Creative Commons License
© The Author(s) 2025. This is an open access publication under CC BY NC licence.